بررسی تطبیقی عدالت ایرانیان در شاهنامه ی فردوسی و منابع عربی

Authors

وحید سبزیان پور

پیمان صالحی

abstract

چکیده در کاخِ شکوهمند «شاهنامه»، دادگری، صدرنشین، و ستم­ستیزی از ستون­های این کاخ باشکوه است. شباهت حیرت آور عدالت خواهی ایرانیان در شاهنامه و منابع عربی، نشان از سرچشمه­های فرهنگی و فکری مشترکی دارد که این دو منبع کاملاً متفاوت از آن سیراب شده­اند. فردوسی، شاهنامه را با انگیزه ی ایران دوستی، در قالب سبک ادبی حماسه و به زبان فارسی سروده است؛ حال آنکه منابع عربی با انگیزه­های دینی، تاریخی، اخلاقی و ادبی نوشته شده و موضوعات ایرانی به شکل اشاره و جمله­های معترضه در لایه­های پنهان این متون دیده می­شود. تفاوت فاحش بین شاهنامه و متون عربی از یک سو و شباهت بسیار نزدیک موضوع عدالت ایرانیان در هر دو منبع، نشان از زاویه ی­ جدیدی در شناخت واقعی شاهنامه دارد؛ زیرا منابع عربی به منزله ی «سر دلبران در حدیث دیگران»، علاوه بر تبیین موضوع عدالت خواهی در ایران باستان، بیان کننده میزان انصاف، امانتداری و واقع نگری فردوسی در ارائه ی مبانی و اصول فکری و فرهنگی ایرانیان و برائت وی از شایبه­ی گزافه گویی و تعصب ایرانی است

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جلوه‌های خردورزی ایرانیان باستان در شاهنامه و منابع عربی

خردگرایی از اندیشه­های بنیادین فرهنگ ایرانی است، زیرا این فرهنگ، سعادت و رستگاری آدمی را در استخدام خرد می­داند. از این دیدگاه خرد بزرگترین موهبت الهی و مهم ترین ابزار برای مبارزه با دیوهایی است که در درون آدمی به صورت صفات ناپسند چون حرص، خشم، حسد و...فرو خفته­اند. این بینش از آغاز تا پایان، چون خون در پیکر شاهنامه جاری است. فردوسی در جای جای شاهنامه صفات نیک و آثار پر برکت آن را بر می­شمارد و...

full text

جلوه های خردورزی ایرانیان باستان در شاهنامه و منابع عربی

خردگرایی از اندیشه­های بنیادین فرهنگ ایرانی است، زیرا این فرهنگ، سعادت و رستگاری آدمی را در استخدام خرد می­داند. از این دیدگاه خرد بزرگترین موهبت الهی و مهم ترین ابزار برای مبارزه با دیوهایی است که در درون آدمی به صورت صفات ناپسند چون حرص، خشم، حسد و...فرو خفته­اند. این بینش از آغاز تا پایان، چون خون در پیکر شاهنامه جاری است. فردوسی در جای جای شاهنامه صفات نیک و آثار پر برکت آن را بر می­شمارد و...

full text

بررسی تطبیقی اهریمنان خشکی در شاهنامه فردوسی و حماسه‌ رامایانا

دو ملت ایران و هند سابقه‌ مشترک قومی و نژادی دارند و در طول زمان از یکدیگر بسیار تأثیر پذیرفته‌اند. این اشتراکات و تأثیرپذیری‌ها در آثار ادبی دو ملت نیز بازتاب یافته است. پژوهش پیش رو با فرض وجود مضامینی مشترک میان شاهنامه فردوسی و حماسه رامایانا، به مقایسه تطبیقی دو شخصیت‌ منفی کلیدی شاهنامه، ضحاک و افراسیاب، با راوانا، شخصیت منفی حماسه رامایانا، پرداخته ‌است. نتایج این پژوهش حاکی از وجود اهری...

full text

بازتاب دیانت ایرانیان باستان در منابع عربی

دین به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر تأثیرگذار بر فرهنگ و تمدّن، پابه­پای بشر از دیرترین دوران تا به امروز در همۀ جوامع حضور داشته است. این پژوهش تلاش کرده است تا از دریچه منابع عربی، نگاهی به اعتقادات دینی ایرانیان بیفکند. نتایج نشان از آن دارد که در ایران باستان ‌باورهای دینی، به ویژه در حوزۀ سیاست اهمیّت فراوانی داشته است؛ به گونه­ای که دین و سیاست، دو برادر همزاد و یکی از مهم‌ترین ابزارهای برقر...

full text

آیین‌های سوگواری و مرثیه خوانی در شاهنامه ی فردوسی

در ایران باستان نیز همانند همه‌ی ملت‌ها مرثیه‌سرایی و عزاداری برای مردگان به شکل‌های مختلف مرسوم بوده است. یکی از ارجمندترین منابع شناخت ما از آداب و رسوم ایرانیان کهن، کتاب ارزشمند شاهنامه است. فردوسی با استادی خاص خود آیین‌های سوگواری را به تصویر کشیده است. سوگواران به خاطر از دست رفتگان، بیقراری و مویه می‌کردند، بر خاک می‌افتادند، موی و روی خود را می‌کندند و جامه بر تن را چاک می‌زدند. آیین‌ه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مجلة الجمعیة العلمیة الایرانیة للغة العربیة و آدابها

ISSN 23456361

volume 8

issue 23 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023